مرکز پزشکی، آموزشی و درمانی  آیت الله طالقانی

دکتر هدی سادات زاهدی (متخصص تغذیه بالینی و استادیار گروه تغذیه بالینی دانشکده تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی)، در گفتگو با روابط عمومی بیمارستان آیت الله طالقانی بیان داشت:در سال‌های اخیر، مصرف فست‌فودها به یکی از عادت‌های غذایی رایج، به ‌ویژه در شهرهای بزرگ تبدیل شده است. غذاهایی مثل همبرگر، پیتزا، سیب‌زمینی سرخ‌کرده، سوسیس و کالباس و انواع ساندویچ‌ها معمولاً در مدت زمان کوتاه آماده می‌شوند، اما اثرات بلندمدتی بر سلامت بدن می‌گذارند که باید جدی گرفته شود.

 

اولین مشکل فست‌فودها، میزان بالای کالری و چربی اشباع آن‌هاست. در حالی‌که یک وعده فست‌فود ممکن است به‌ظاهر کم‌حجم باشد، اما گاهی بیش از نصف نیاز روزانه ما به انرژی را تأمین می‌کند. چربی‌های اشباع و ترانس موجود در روغن‌های سرخ‌کردنی، سطح کلسترول بد خون (LDL) را بالا می‌برند و خطر بیماری‌های قلبی و سکته را افزایش می‌دهند.

 

مشکل دوم، نمک یا سدیم زیاد است. در برخی فست‌فودها، میزان سدیم آن‌قدر بالاست که مصرف یک وعده از آن می‌تواند به‌اندازه مصرف روزانه یک فرد بزرگسال باشد. سدیم زیاد باعث افزایش فشار خون، احتباس مایعات و در درازمدت آسیب به کلیه‌ها می‌شود.

 

از دید تغذیه‌ای، فست‌فودها معمولاً فقیر از نظر مواد مغذی مفید هستند. یعنی در کنار کالری بالا، ویتامین‌ها، فیبر و آنتی‌اکسیدان کمی دارند. در نتیجه مصرف مداوم آن‌ها می‌تواند به کمبود ریزمغذی‌هایی مانند ویتامین A، C، D  و گروه B، همچنین املاحی مثل کلسیم، آهن و منیزیم منجر شود.

 

یکی از نگرانی‌های دیگر، افزایش وزن و چاقی است. فست‌فودها با ترکیب چربی، شکر و نمک، طوری طراحی شده‌اند که احساس لذت زیادی در مغز ایجاد کنند و باعث پرخوری شوند. در نتیجه، مصرف مکرر آن‌ها احتمال اضافه وزن، مقاومت به انسولین و بروز دیابت نوع ۲ را بالا می‌برد.

 

در کودکان و نوجوانان، مصرف زیاد فست‌فود با افت تمرکز، بی‌حوصلگی، و حتی افزایش خطر چاقی در بزرگسالی همراه است. در خانم‌ها نیز، مصرف زیاد این نوع غذاها می‌تواند با اختلال در تعادل هورمونی و افزایش التهاب در بدن مرتبط باشد.

 

از نظر علمی، مطالعات نشان داده‌اند افرادی که حداقل دو بار در هفته فست‌فود مصرف می‌کنند، در مقایسه با افرادی که مصرف بسیار محدودی دارند، تا ۲ برابر بیشتر در معرض بیماری قلبی و سندرم متابولیک هستند.

 

اما خبر خوب این است که با اصلاح تدریجی الگوی غذایی می‌توان اثرات منفی را کاهش داد. مثلاً می‌توان :

• مصرف فست‌فود را به ماهی یک‌بار یا کمتر محدود کرد،
• به جای نوشابه از آب یا دوغ کم‌نمک استفاده کرد،
• سیب‌زمینی سرخ‌کرده را با سالاد یا سبزیجات جایگزین کرد،
•  

و در خانه فست‌فودهای سالم‌تری مثل برگر مرغ خانگی یا پیتزای سبزیجات با پنیر کم‌چرب تهیه کرد.

 

در نهایت، هدف این نیست که فست‌فود را کاملاً از زندگی حذف کنیم، بلکه باید بدانیم مصرف زیاد آن چه خطراتی دارد و انتخاب‌های آگاهانه‌تری انجام دهیم.

 

سلامت ما نتیجه عادت‌های روزمره ماست؛ هر انتخاب کوچک غذایی، گامی بزرگ به‌سوی سلامتی یا بیماری است.